Standardy ochrony małoletnich

§ 1

1. Krzywdzenie dzieci to każde działanie lub bezczynność (brak działania) różnych osób czy instytucji,  które narusza ich prawa,  swobody czy zakłóca ich optymalny rozwój. Żadne dziecko nie może zaznać przemocy fizycznej,  psychicznej (emocjonalnej), seksualnej czy zaniedbywania.
2. Przemoc fizyczna to wszelkie celowe, intencjonalne działania wobec dziecka powodujące urazy na jego ciele np.: bicie, szarpanie, popychanie, rzucanie przedmiotami, itp. Wobec dziecka nie wolno stosować kar cielesnych.
3. Wykorzystywanie seksualne to każde zachowanie osoby starszej i silniejszej, które prowadzi do jej seksualnego podniecenia i zaspokojenia kosztem dziecka np.: ekshibicjonizm, uwodzenie, świadome czynienie dziecka świadkiem aktów płciowych, zachęcanie do rozbierania się i do oglądania pornografii, dotykanie miejsc intymnych lub zachęcanie do dotykania sprawcy, różne formy stosunku seksualnego, itp. 
4. Przemoc emocjonalna to intencjonalne, nie zawierające aktów przemocy fizycznej zachowania dorosłych wobec dzieci, które powodują znaczące obniżenie możliwości prawidłowego rozwoju dziecka np.: wyzwiska, groźby, szantaż, straszenie, emocjonalne odrzucenie, nadmierne wymagania nieadekwatne do wieku i możliwości dziecka, niszczenie ważnych dla niego rzeczy lub zwierząt, nieposzanowanie granic prywatności, itp.
5. Zaniedbywanie to niezaspokajanie podstawowych potrzeb dziecka zarówno fizycznych, takich jak właściwe odżywianie, ubieranie, ochrona zdrowia, edukacja, jak i psychicznych jak poczucie bezpieczeństwa, doświadczania miłości i troski.

 

 

 

Zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a personelem placówki lub organizatora, a w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich.

§ 2

1. Przed nawiązaniem z daną osobą stosunku pracy lub przed dopuszczeniem osoby do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem małoletnich lub z opieką nad nimi dyrektor uzyskuje informacje, czy dane tej osoby są zamieszczone w Rejestrze z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze.
2. Przez inną działalność związaną z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem małoletnich należy rozumieć w szczególności wykonywanie czynności związanych z organizacją wypoczynku małoletnich, wykonywanie umów cywilnoprawnych związanych z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem małoletnich lub z opieką nad nimi.
3. Pracownicy przedszkola działają dla dobra dziecka, a ich relacje oparte są na zrozumieniu  i szacunku.
4. Pracownicy przedszkola respektują prawa dziecka  określone w  Konwencji o prawach dziecka przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r., Konstytucji  RP, umowach międzynarodowych, ustawie Prawo oświatowe, jak również innych aktach, w szczególności:

1. prawo do wyrażania własnych poglądów i przekonań,
2. prawo do swobody myśli, sumienia i wyznania,
3. prawo do prywatności,
4. prawo do ochrony przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem oraz innym złym traktowaniem,
5. prawo do nauki,
6. prawo do wypoczynku.

5. Pracownicy przedszkola nie dopuszczają się wobec dziecka czynów naruszających jego godność, prawa i dobro w szczególności:

1. nie stosują żadnej formy przemocy fizycznej, kar cielesnych
2. nie naruszają nietykalności cielesnej dziecka, rozumianej w szczególności jako zadanie ciosu (uderzenie) ręką czy inną częścią ciała czy jakimś przedmiotem, nie rzucają w dziecko żadnym przedmiotem, nie szarpią, nie szczypią, nie ciągną za uszy czy włosy, nie poklepują,
3. nie utrwalają dla celów prywatnych wizerunku dziecka,
4. nie udostępniają bez zgody rodziców wizerunku dziecka,
5. nie udostępniają danych osobowych dziecka, w tym danych wrażliwych zachowując informacje uzyskane w związku z pracą zawodową, w tym informacje uzyskanie na posiedzeniu rady pedagogicznej,
6. nie stosują przemocy psychicznej, nie wyśmiewają, nie znieważają (obraźliwe, obelżywe słowa), nie pomawiają, nie krzyczą na dzieci, nie zastraszają,
7. nie powodują poczucia zagrożenia, strachu, poniżenia, dręczenia,
8. nie używają wulgaryzmów,
9. nie rozpowszechniają treści pornograficznych,
10. nie wykorzystują seksualnie małoletniego,
11. nie rozpijają małoletniego,
12. nie dostarczają dzieciom niedozwolonych środków (np. uspokajających).

 

6. Kontakty pracownika z dzieckiem opierają się na profesjonalizmie i mają charakter służbowy.
7. Pracownik nie nawiązuje z dzieckiem relacji prywatnych, romantycznych.
8. Nauczyciel udziela pomocy, w tym pomocy psychologiczno - pedagogicznej małoletniemu zgodnie z zakresem swoim obowiązków, mając na uwadze, że osobą, która koordynuje pomoc jest wychowawca. Nauczyciel nie narusza kompetencji nauczycieli specjalistów.
9. Zasady określone w ust. 3 do ust. 8 mają odpowiednio zastosowanie do wolontariuszy jak również innych osób, które w szkole mają kontakt z małoletnim (np. studenci odbywający praktyki pedagogiczne).
10. W przedszkolu obowiązują odrębne akty regulacje zasady ochrony danych osobowych, w tym wizerunku dzieci, w tym udzielania zgód na ich udostępnienie przez rodziców dzieci. 

 

 

Zasady i procedurę podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego.

§ 3

1. Nauczyciele  jak pracownicy niepedagogiczni zwracają uwagę na sygnały, które mogą świadczyć o tym, że dziecko jest krzywdzone, którymi mogą być w szczególności:

1. wypowiedzi dziecka,
2. wygląd dziecka (nieodpowiednie ubranie, brak higieny, niedożywienie, sińce pod oczami, zasypianie dziecka na zajęciach),
3. problemy medyczne (dziecko często mdleje, skarży się na bóle  brzucha, bóle głowy lub wiemy, że choruje na  jedną z chorób psychosomatycznych, doznaje różnych urazów, zwłaszcza w krótkich odstępach czasu),
4. zaburzenia zachowania i zaburzenia emocjonalne (tiki, lęki, fobie, zaburzenia snu, depresja, jąkanie, moczenie nocne, wagary, ucieczki z domu, wycofanie z kontaktów społecznych, zahamowanie, zaburzenia odżywia, zachowania autodestrukcyjne np. samookaleczenia, wchodzenie w kolizję z prawem), nieadekwatnie niska samoocena,
5. zachowania dziecka nieadekwatne do sytuacji (dziecko reaguje agresją na życzliwe podejście nauczyciela),
6. informacje przekazane przez rodzica, który jest również ofiarą przemocy domowej,
7. zauważone (pracownik jest świadkiem) czyny, które mogą świadczyć o przemocy wobec dziecka ze strony osób dorosłych, jak naruszenie nietykalności cielesnej czy zniewaga.  

2. W przypadku, gdy doszło do obrażeń ciała (np. złamanie) należy udzielić pierwszej pomocy i wezwać pogotowie oraz zawiadomić rodziców dziecka.
3. Nauczyciele, jak i pracownicy niepedagogiczni o swoich podejrzeniach krzywdzenia dziecka informują wychowawcę klasy, który przekazuję tę informację pedagogowi.
4. Nauczyciele, jak i pracownicy niepedagogiczni sporządzają notatkę o okolicznościach (zdarzeniach) świadczących o podejrzeniu krzywdzenia dziecka, którą przekazują wychowawcy klasy.
5. Pedagog, jeżeli zachodzi taka potrzeba, podejmuje działania mające na celu sprawdzenie sygnałów poprzez pozyskanie dodatkowych informacji, w szczególności:

1. rozmawia z innymi nauczycielami uczącymi dziecko,
2. nawiązuje współpracę z innymi instytucji (OPS, policja), w tym występuje o przeprowadzenie wywiadu środowiskowego,
3. współpracuje z wychowawcą, który obserwuje na bieżąco dziecko,
4. przeprowadza rozmowę z dzieckiem,
5. przeprowadza rozmowę z rodzicem,
6. w przypadku, gdy do przedszkola uczęszcza rodzeństwo dziecka, nawiązuje kontakt z wychowawcą tych dzieci w celu rozeznania czy nie zostały zauważone sygnały mogące świadczyć o krzywdzie dziecka.

6. Jeżeli w wyniku weryfikacji zachodzi prawdopodobieństwo, że dziecko jest krzywdzone pedagog informuje o tym dyrektora przedszkola.
7. Jeżeli zachodzi prawdopodobieństwo popełnienia przestępstwa ściganego z oskarżenia publicznego, w szczególności wskazanych w § 4 ust. 2 zawiadamia się o podejrzeniu popełnienia przestępstwa organy ścigania, a małoletni zostaje objęty pomocą ze strony przedszkola.
8. W przypadku, gdy czyn nie stanowi przestępstwa ściganego z oskarżenia publicznego dziecko zostaje objęte wsparciem ze strony przedszkola, a w przypadku przemocy domowej zostaje uruchomiana procedura „Niebieskie Karty”.
9. Pedagog podejmuje współpracę z rodzicami w celu zaprzestania krzywdzenia dziecka.

 

 

 

Procedury i osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, zawiadamianie sądu opiekuńczego oraz w przypadku instytucji, które posiadają takie uprawnienia, osoby odpowiedzialne za wszczynanie procedury "Niebieskie Karty".

§ 4

1. W przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego ściganego z oskarżenia publicznego osobą odpowiedzialną za złożenie zawiadomienia o podejrzeniu przestępstwa jest dyrektor przedszkola.
2. Przestępstwami, o których zawiadamia się organy ścigania są w szczególności:

1. art. 197 Kodeksu karnego (zgwałcenie i wymuszenie czynności seksualnej),
2. art. 198 Kodeksu karnego (seksualne wykorzystanie niepoczytalności lub bezradności),
3. art. 199 Kodeksu karnego (seksualne wykorzystanie stosunku zależności lub krytycznego położenia),
4. art. 200 Kodeksu karnego (seksualne wykorzystanie małoletniego),
5. art. 200a Kodeksu karnego (elektroniczna korupcja seksualna małoletniego),
6. art. 200b Kodeksu karnego (propagowanie pedofilii),
7. art. 202 Kodeksu karnego (publiczne prezentowanie treści pornograficznych).
8. art. 207 Kodeksu karnego (znęcanie się)
9. art. 209 Kodeksu karnego (rozpijanie małoletniego)
10. art. 210 Kodeksu karnego (porzucenie małoletniego)

3. Dyrekor przedszkola oraz osoby przez niego wskazane zobowiązany są przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa. (np. zabezpieczenie nagrań z monitoringu).
4. Dyrektor przedszkola występuje do sądu rodzinnego o wgląd w sytuację rodziną, w szczególności gdy dziecko jest zaniedbywane, rodzice działają na niekorzyść małoletniego.
5. Pedagog  jest odpowiedzialny za wdrożenie procedury  „Niebieskie karty” w przypadku podejrzenia przemocy domowej rozumianej jako jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności:

1) narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia,

2) naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną,

3) powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę,

4) ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej,

5) istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

6. Szczegółową procedurę „Niebieskie Karty” określa odrębne zarządzenie.

 

 

 

Osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia.

§ 5

1. Koordynatorem pomocy dziecku krzywdzonemu jest pedagog, który jest odpowiedzialny za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu.
2. Dziecko może zgłosić, że jest krzywdzone każdemu nauczycielowi, w tym wychowawcy, który podejmę działania określone w § 3 ust. 2-4.
3. Osobami udzielającymi wsparcia małoletniemu są pedagog, psycholog oraz wychowawca, a przypadku dziecka posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenie specjalnego lub ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi dodatkowo pedagog specjalny.
4. Nadzór nad prowadzeniem przypadku dziecka krzywdzonego sprawuje dyrektor przedszkola udzielając wsparcia i pomocy osobom bezpośrednio zaangażowanym w pomoc.

 

 

Zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia

§ 6

1. Plan wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia opracowywany jest przez zespół powołany przez dyrektora, w skład, którego wchodzą:

1. wychowawca klasy
2. pedagog,
3. psycholog
4. pedagog specjalny w przypadku dziecka posiadającego przeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego lub ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

2. Zespół, o którym mowa w ust. 1 opracowując plan wsparcia zapoznaje się ze zgromadzoną dokumentacją.
3. Przy opracowaniu planu zespół, o którym mowa w ust. 1 może korzystać z pomocy ośrodka pomocy społecznej, policji oraz poradni psychologiczno – pedagogicznej.
4. Na posiedzenie zespołu, o którym mowa zaprasza się rodzica małoletniego.
5. W planie wsparcia określa się formy pomocy i osoby odpowiedzialne za ich realizację.
6. Kopię planu wsparcia przekazuje się rodzicom małoletniego. 

 

 

Sposób dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego.

§ 7

1. Pedagog prowadzi dla każdego zgłoszonego lub ujawnionego incydentu lub zdarzenia zagrażającemu dobru małoletnich odrębne akta sprawy, w których gromadzi dokumentację sprawy, w tym zgłoszenie, notatki nauczycieli, notatki z rozmów z dziećmi, rodzicami, pisma kierowane do ośrodka pomocy społecznej, policji, kopię formularza niebieskiej karty A, zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przekazane przez dyrektora przedszkola.
2. Dokumentacja, o której mowa w ust. 1 jest przechowywana przez pedagoga, w miejscu nie dostępnym dla osób nieuprawnionych.
3. Z dokumentacją, o której mowa w ust. 1 mogą zapoznawać się:

1. osoby udzielające wsparcia w szczególności, psycholog, wychowawca,
2. zespół, o którym mowa w § 6 ust. 1, i § 9 ust. 4,
3. dyrektor przedszkola,
4. osoba upoważniona przez dyrektora przedszkola,
5. uprawnione organy, w szczególności sąd, policja, prokuratura.

 

 

Zasady określające zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu placówki do stosowania standardów ochrony małoletnich, zasady przygotowania personelu do ich stosowania oraz sposoby dokumentowania tej czynności

§ 8

1. Osobą odpowiedzialną za przygotowanie pracowników przedszkola do stosowania standardów ochrony małoletnich jest dyrektor. Dyrektor może upoważnić wyznaczoną przez siebie osobę do przygotowania pracowników przedszkola do stosowania standardów ochrony małoletnich.

2. Osoba upoważniona przez dyrektora, o której mowa w ust. 1, musi legitymować się wykształceniem wyższym z zakresu prawa lub administracji lub pedagogiki oraz co najmniej 5 letnim doświadczeniem zawodowym lub wykształceniem wyższym oraz co najmniej 5-letnim doświadczeniem w pracy z osobami małoletnimi, uzyskanym w jednostkach oświaty, leczniczych lub pomocy społecznej. Dodatkowo musi posiadać niezbędną wiedzę pozwalającą na przeprowadzenie szkoleń pracowników przedszkola, obejmującą następujące zagadnienia:

1. rozpoznawania sygnałów krzywdzenia małoletnich,
2. procedury interwencji w przypadku podejrzeń krzywdzenia małoletnich,
3. stosowania procedur „Niebieskie Karty”.

3. Szkolenia w zakresie standardów ochrony małoletnich dla nowozatrudnionych pracowników są organizowane raz w roku, w terminie określonym przez dyrektora.

4. Osoba, o której mowa w ust. 1 zapoznaje pracowników ze standardami ochrony małoletnich oraz odbiera od każdego zatrudnionego pracownika oświadczenie o zapoznaniu się ze standardami ochrony małoletnich, obowiązującymi w przedszkolu.

5. Pracownicy nowozatrudnieni w przedszkolu są zapoznawani ze standardami w pierwszym tygodniu pracy i w tym czasie jest od nich odbierane oświadczenie, o którym mowa w ust. 4.

6. W przypadku, gdy szkolenie przeprowadzane jest przez podmiot świadczący usługi w tym zakresie udokumentowanie zapoznania pracowników ze standardami następuje poprzez zaświadczenie.

 

 

 Zasady przeglądu i aktualizacji standardów oraz oceny standardów

§ 9

1. Wnioski dotyczące zmiany standardów ochrony małoletnich mogą zostać zgłoszone w szczególności przez:

1. organy przedszkola
2. rodzica, nauczyciela,
3. organ prowadzący,
4. organ nadzoru pedagogicznego,
5. ośrodek pomocy społecznej,
6. kuratora sądowego,
7. poradnię psychologiczno -pedagogiczną.

2. Standardy ochrony małoletnich są weryfikowane co najmniej raz w roku, z uwzględnieniem analizy przypadków, które wystąpiły w przedszkolu i na bieżąco w miarę potrzeb aktualizowane.
3. Dyrektor przedszkola powołuje zespół do którego zadań należy:

1. weryfikacja i przygotowanie zmian standardów ochrony małoletnich, o której mowa w ust. 2
2. ocena standardów ochrony małoletnich, o której mowa w ust. 6.

4. Zespół, o którym mowa w ust. 3 działa w składzie:

1. wicedyrektor,
2. psycholog,
3. pedagog specjalny.

5. Zespół na początku roku szkolnego przedstawia na posiedzeniu rady pedagogicznej swoje wnioski wynikające z weryfikacji standardów ochrony małoletnich i propozycje zmian.
6. Zespół, o którym mowa w ust. 4  raz na dwa lata przeprowadza ocenę funkcjonowania standardów.
7. Zespół, o którym mowa w ust. 4 przy dokonywaniu oceny funkcjonowania standardów bierze pod uwagę wyniki ankiet, analizę ujawnionych przypadków krzywdzenia małoletnich oraz zmiany przepisów prawa.

 

 

Zasady i sposób udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym standardów ochrony małoletnich do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania

§ 10

1. 1. Dokumentacja składająca się na standardy ochrony małoletnich jest dostępna na stronie internetowej przedszkola a także wywieszona na tablicy w budynku przedszkola.
   2. Rodzice, opiekunowie prawni małoletnich są informowani o adresie strony internetowej przedszkola przez wychowawcę na zebraniu z rodzicami.
   3. Wychowawca zapoznaje rodziców i dzieci ze standardami ochrony małoletnich.
   4. Dla dzieci udostępniana jest dodatkowo wersja skrócona standardów ochrony małoletnich zawierające istotne dla nich informacje.

 

 

Wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi, a w szczególności zachowania niedozwolone

§ 11

1. Przedszkole poprzez działania profilaktyczne i wychowawcze uczy dzieci budowania bezpiecznych relacji opartych na zasadach wzajemnego szacunku, poszanowania praw innych osób, tolerancji i akceptacji innych bez względu na ich wygląd, pochodzenie, czy niepełnosprawność, mówienia o swoich potrzebach i emocjach.
2. Zadaniem nauczycieli jest budowanie u dzieci poczucia własnej wartości i pewności siebie, asertywności, stawiania granic, umiejętności odmawiania, w szczególności wówczas gdy proponowanie zachowania przez innych są niewłaściwe (np. proponowanie narkotyków)
3. Nauczyciele angażują dzieci we wspólne aktywności aby uczyć ich budowania więzi z kolegami.
4. Zachowania niedozwolone dzieci zgłaszają nauczycielowi.
5. Osobą, do której dziecko może zwrócić się o pomoc jest nauczyciel, w szczególności wychowawca i pedagog.
6. Nauczyciele wskazują dzieciom, że sposobem rozwiazywania konfliktów nie jest przemoc.
7. Dzieci we wzajemnych relacjach są koleżeńscy,  szanują prawa innych.
8. Zachowania niedozwolone w relacjach pomiędzy dziećmi to:

1. przemoc fizyczna np. : uderzenie kolegi, szarpanie, bójki
2. znieważanie, wyśmiewanie, poniżanie,
3. zastraszanie, dręczenie, w tym poprzez środki komunikacji na odległość
4. kradzież,
5. wyłudzanie pieniędzy czy innych rzeczy wartościowych,
6. wulgaryzmy.

 

 

Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet

§ 12

1. Sieć przedszkola jest zabezpieczona hasłem.
2. Dostęp do sieci posiadają pracownicy przedszkola, którzy mogą korzystać z sieci zarówno na sprzęcie stanowiącym własność przedszkola jak i prywatnym.
3. Z sieci przedszkola nie korzystają dzieci oraz inne osoby niebędące pracownikami przedszkola.
4. Dzieci nie korzystają ze sprzętu komputerowego na terenie przedszkola.
5. Na komputerach będących na wyposażeniu przedszkola zainstalowane jest oprogramowanie antywirusowe oraz blokujące treści niewłaściwe stanowiące zagrożenie dla dzieci. 
6. Instalowanie oprogramowania, aplikacji na sprzęcie stanowiącym własność przedszkola jest możliwe jedynie przez administratora.
7. Sprzęt stanowiący własność przedszkola nie jest używany w celach prywatnych.
8. Zasady korzystania ze sprzętu służbowego przez pracowników przedszkola określa odrębne zarządzenie.

 

 

Procedury ochrony dzieci przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet oraz utrwalonymi w innej formie

§ 13

1. Ochrona dzieci przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet oraz utrwalonymi w inne formie następuje na zasadach określonych w § 12.
2. Przedszkole podejmuje działania profilaktyczne w zakresie ochrony dzieci przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet oraz utrwalonymi w innej formie poprzez  pedagogizację rodziców.
3. Wychowawcy, jak również nauczyciele specjaliści przekazują rodzicom w trakcie zebrań czy szkoleń informacje obejmujące zagadnienia związane z cyberprzemocą, jak i prawidłowym zachowaniem zapewniającym bezpieczeństwo.
4. Rodzic, którego dziecko padło ofiarą cyberprzemocy może zgłosić ten fakt każdemu nauczycielowi.